شیر یک طرفه یا چک ولو

ما در هلدینگ مهندسی بازرگانی آتی تابناک سپند هدف خود را بر آن داشته ایم حامی و پاسخگوی همه نیازهای مشتریان خود باشیم. تأمین و عرضه انواع شیرهای صنعتی (Industrial Valves) از برندهای اورجینال و محبوب گام دیگری است که هلدینگ مهندسی بازرگانی آتی تابناک سپند در جهت مرتفع سازی نیازهای مشتریان خود در صنایع مختلف لبنی، غذایی، نوشیدنی، نفت و پتروشیمی و صنایع شیمیایی و دارویی برداشته است.

برای تهیه انواع شیرهای صنعتی، قطعات یدکی انواع ولوها، سرویس کیت های انواع ولوها و... از برندهای اورجینال و غیر اورجینال با ما در ارتباط باشید. 

 

«با ما آینده در دستان شماست»

 

چک ولو (Check Valve) یا شیر یک طرفه (Non-Return Valve) چیست؟

شیری که از برگشت جریان در سیستم لوله کشی جلوگیری کند چک ولو یا شیر یک طرفه نامیده می شود. فشار سیالی که از خط عبور می کند، باعث باز شدن شیر می شود، درحالیکه هرگونه برگشت جریان باعث بسته شدن شیر خواهد شد.

چک ولو یا شیر یک طرفه باعث می شود جریان کامل بدون مانع از خط عبور کند و با کاهش فشار بصورت خودکار خاموش می شود. این که عملکرد شیر یک طرفه یا چک ولو چقدر دقیق باشد بستگی به مکانیزم ولو انتخابی دارد.

 

قطعات یدکی شیر یک طرفه یا چک ولو (Check Valve or Non-Return Valve)

 

1-Body

2-Cover Plate

3-Disk

4-Body Seats

5-Hinge

6-Hinge Pin

7-Nut

8-Cotter Pin

9-Nuts

10-Stud Bolts

11-Gasket

12-Washer

 

انواع شیرهای یک طرفه یا چک ولوها

 

نوع دیسک شیرهای یک طرفه باعث بوجود آمدن انواع مختلف چک ولوها می شوند؛ رایج ترین چک ولوها:

1-شیر یک طرفه با دیسک نوسانی (Swing Type Check Valve) که خود دو دسته اند:

لولا از بالا (Top Hinged)       

دیسک کج (Tilting disk)

 

 

2-شیر یک طرفه با دیسک بالارونده (Lift Type Check Valve) که خود دو دسته اند:

نوع پیستونی (Piston Type)

نوع توپی (ball Type)

 

3-شیر یک طرفه با دو صفحه دیسک (Dual Plate Type Check Valve)

4-استاپ چک ولو (Stop Check Valve)

 

شیر یک طرفه با دیسک نوسانی(Swing Type Check Valve)

 

 

دیسک موجود در شیر یک طرفه با دیسک نوسانی را نمی توان کنترل کرد، یا کاملاً باز است یا کاملاً بسته است. در شیر یک طرفه با دیسک نوسانی وقتی جریان در خط وجود دارد باز است و زمانیکه جریان وجود ندارد، بسته است. تلاطم و افت فشار در شیر یک طرفه نوسانی کم است و متریال دیسک و سیت در شیر نوسانی یک طرفه می تواند فلز به فلز یا فلز به کامپوزیت باشد.

به زاویه بین سیت (Seat) و صفحه عمودی، زاویه سیت یا زاویه نشیمن گاه (Seating angle) می گویند و مقدار این زاویه از 0 تا 45 درجه متغیر است. معمولاً زاویه نشیمن یا سیت انگل بین 5 تا 7 درجه است. اگر زاویه سیت بیشتر شود، حرکت دیسک کاهش می یابد و در نتیجه زود بسته می شود و بنابراین امکان چکش آب به حداقل می رسد. زاویه سیت عمودی (Vertical Seat) صفر است.

شیر یک طرفه نوسانی جریان را کامل و بدون مانع رد می کند و زمانی که فشار کاهش می یابد اتوماتیک بسته می شود. معمولاً به صورت ترکیبی با شیرهای دروازه ای نصب می شوند چون ترکیب شان باعث می شود جریان آزاد باشد.

شیر یک طرفه نوسانی با طرح ابتدایی، شامل بدنه ولو (Valve Body)، یک سرپوش (Bonnet) و یک دیسک (Disk) است که به لولا وصل است.

 

شیر یک طرفه با دیسک کج (Tilting Disk Check Valve)

 

 

شیر یک طرفه با دیسک کج برای غلبه بر برخی از ضعف های شیرهای یک طرفه نوسانی طراحی شده است. طراحی شیر یک طرفه با دیسک کج این امکان را می دهد تا شیر کاملاً باز شود و در هنگام جریان با سرعت پایین نیز ثابت بماند و با قطع جریان پیش رو، به سرعت بسته شود.

دیسک گنبدی شکل در جریان شناور می شود، و سیال در هر دو سطح دیسک، بالا و پایین جریان می یابد. چون دیسک دارای یک فنر است، زمانی که فشار جریان پیش روی ولو کاهش می یابد، نیروی فنر سبب بسته شدن سریع شیر می شود.

شیر یک طرفه با دیسک کج در نوع ویفری (Wafer Type) و نوع لاگی (Lug Type) موجود است.

 

شیر یک طرفه با دیسک بالارونده از نوع توپی و پلاگین یا پیستونی (Ball Type and Plug Type Lift Check Valve)

 

 

طراحی سیت در شیر یک طرفه با دیسک بالارونده شبیه شیر کروی (Globe Valve است. از یک پیستون با توپ به عنوان دیسک استفاده می شود.

شیرهای یک طرفه بالارونده بطور خاص مناسب سرویس های فشار بالا هستند، زمانی که سرعت جریان بالا است. دیسک با تماس کامل روی سیت (Seat) تنظیم شده است. شیرهای یک طرفه بالارونده برای نصب در سیستم لوله کشی افقی و عمودی زمانیکه جریان رو به بالاست،  مناسبند.

زمانی که جریان به زیر سیت می رسد، دیسک بوسیله ی فشار جریان رو به بالا، بلند می شود. وقتی جریان قطع می شود یا برعکس می شود، جریان برگشتی و جاذبه، دیسک را مجبور می کند تا روی سیت به سمت پایین قرار گیرد. شیرهای یک طرفه بالارونده معمولاً در سیستم هایی استفاده می شوند که از شیرهای کروی (Globe Valve) برای کنترل جریان ولو استفاده می شود.

در تصویر بالا شیر یک طرفه یا چک ولو نوع توپی و نوع پیستونی یا پلاگی را می توانید مشاهده کنید. این نوع شیرهای یک طرفه نسبت به شیرهای یک طرفه نوسانی، بهتر آببند می کنند.

در بعضی از طراحی های نوع پلاگی از فنر (Spring) برای نگه داشتن دیسک در موقعیت بسته، استفاده می کنند. این طراحی باعث می شود که ولو تنها زمانی  به سیال اجازه جریان بدهد که فشار کافی در مسیر وجود داشته باشد.

شیر یک طرفه از نوع توپی بسیار ساده طراحی شده است. به راحتی با قانون جاذبه کار می کند. وقتی فشار کافی در جریان وجود داشته باشد، توپ را به سمت بالا بلند می کند اما هنگامی که فشار کاهش می یابد، توپ به سمت پایین می آید و شیر را می بندد.

 

شیر یک طرفه با دو صفحه دیسک (Dual Plate Type Check Valve)

 

 

به چک ولو با دو صفحه، چک ولو پروانه ای (Butterfly Check Valve)، چک ولو با دیسک تاشو (Folding Disk Check Valve)، چک ولو دو دیسکی (Double-Disk)، چک ولو با دیسک اسپلیت (Splits-Disk Check Valve) نیز می گویند. طرز کار شیر یک طرفه با دوصفحه دیسک همانطور که از نامش پیداست، دو نیمه دیسک با جریان پیش رو به سمت جلو مرکز خط حرکت می کنند و با جریان معکوس دو نیمه باز می شوند و بر روی نشیمن گاه ولو (Seat) قرار می گیرند تا جریان را قطع کنند. (همانند عمل بال زدن)

استفاده از شیر یک طرفه با دو صفحه دیسک برای سیستم های گازی و مایع با فشار کم، رایج است. وزن سبک و ساختار فشرده شیر یک طرفه دو دیسکی را گزینه ای مطلوب برای موقعیت های که فضا و راحتی اهمیت دارد، می سازد.

شیر یک طرفه دو دیسکی از شیرهای یکطرفه سنتی 80 تا 90 درصد سبک تر هستند. اغلب در سیستم هایی که از شیر پروانه ای (Butterfly Valve) استفاده می کنند، استفاده می شود. هزینه نصب و تعمیرات چک ولو دو دیسکی در مقایسه با نمونه های دیگر بسیار کمتر است.

 

استاپ چک ولو (Stop Check Valve)

 

 

استاپ چک ولو ترکیبی از یک چک ولو بالارونده (Lift Check Valve) و شیر کروی (Globe Valve) است. این نوع ولو هم می تواند به عنوان یک شیر یک طرفه مورد استفاده قرار گیرد یا یک شیر قطع کننده مانند شیر کروی (Globe Valve). این ولوها به کمک پایه (Stem) بسته می شوند؛ پایه در این نوع ولو در زمان کار به دیسک ولو متصل نیست و می توان از استاپ چک ولو به عنوان یک شیر یک طرفه معمولی استفاده کرد.

در صورت نیاز، از پایه (stem) برای نگه داشتن دیسک شناور در برابر سیت ولو (Valve Seat) استفاده می شود همانگونه که در شیر کروی (Globe Valve) انجام می شود. این شیرهای یک طرفه استاپ در نمونه های سه راهی (Tee)، وای (Wye) و زاویه ای (Angle) وجود دارند. از چک ولو های نوع نوسانی و بالارونده پیستونی به عنوان استاپ چک ولو استفاده می شود.

 

کاربردهای شیرهای یک طرفه یا چک ولو (Check Valve or Non-Return Valve(NRV))

 

در سیستم های لوله کشی یا پایپینگ برای جلوگیری از برگشت جریان از شیرهای یک طرفه استفاده می شود. در خطوط تخلیه تجهیزات چرخشی مانند پمپ و کمپرسور برای جلوگیری از برگشت جریان از چک ولو استفاده می شود.

 

فواید و معایب شیرهای یک طرفه

تنها نقش شیر یک طرفه یا چک ولو جلوگیری از برگشت جریان است. هیچ گزینه بهتری برای این کار به جز یک چک ولو وجود ندارد. بنابراین برای انتخاب یک شیر یک طرفه از انواع متفاوتی که نام برده شد می توانید استفاده کنید اما هرگز نمیتوانید ولو دیگری را جایگزین یک چک ولو کنید.

 

هلدینگ مهندسی بازرگانی آتی تابناک سپند آمادگی خود را جهت تأمین و عرضه انواع تجهیزات خط تولید اعم از انواع شیرهای صنعتی و قطعات یدکی مربوطه از برندهای مختلفی چون Alfa Laval، APV، GEA، Burkert، Samson، Spirax Sarco، DMN Westing House، Leybold، SMC، Flowserve، Nordson، Parker و برند فرانسوی Lri Sodime اعلام می دارد. جهت اطلاع از موجودی و استعلام قیمت شیر درخواستی از برند محبوب و مورد نظرتان ما با در ارتباط باشید.

 

با هلدینگ مهندسی بازرگانی آتی تابناک سپند آینده در دستان شماست.